آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر :
شایع ترین عارضه دوران یائسگی گرگرفتگی می باشد . در بین درمان های جایگزین و غیر هورمونی ، گیاه درمانی و در بین گیاهان ، گیاهان فیتواستروژنی ( حاوی ترکیبات شبه استروژن ) جایگاه خاصی دارند و جهت درمان علائم یائسگی توصیه شده اند . از طرفی محصول طبیعی زیلپا با منشا گیاهی و باتوجه به ترکیبات عصاره استخراج شده از گیاهان سبب کاهش درد های سندروم پیش از قاعدگی ( PMS ) و بهبود ناراحتی و علائم یائسگی می شود .
- گیاه پنج انگشت : این گیاه متعلق به تیره نعناعیان می باشد . با تحقیقات صورت گرفته اثبات شده است که این گیاه در تنظیم و تعادل هورمون جنسی زنان و کاهش درد های قاعدگی موثر است . از ترکیبات استخراج شده از این گیاه مشخص شده است که عصاره این گیاه توانایی اتصال به گیرنده میواپیوئیدی را دادر و مکانیسم کاهش درد و بهبود ناراحتی های یائسگی به این امر نسبت داده شده است . عصاره این گیاه حاوی تعداد زیادی از ترکیبات فعال گیاه از قبیل : آلکالوئید ویتکسین ، مشتقاتی از فلاونول ها ، کمپفرول و کوئرستاژتین ، فلاونوئید هایی مانند پندولتین و کریستوفان می باشد که خاصیت آنتی اکسیدانی دارند .
- گیاه شبدر قرمز : این گیاه به عنوان منبع غنی یکی از فیتواستروژن های مهم می باشد که از سیستم غدد داخلی در برابر مواد شبه استروژن زیان آور خارجی محافظت می کند و سیستم هورمونی را تنظیم می کند . شبدر قرمز منبع غنی از مواد مغذی و املاح با ارزشی نظیر کلسیم ، کروم ، منیزیم ، فسفر ، پتاسیم و ویتامین ث است . بهتر است در هنگام بارداری از شبدر قرمز استفاده نشود .زیرا اثر آن هنوز بر جنین مشخص نشده است .
- گیاه کوهوش سیاه : این گیاه متعلق به تیره آلالگان است . ترکیبات این گیاه بر سیستم درون ریز اثر داد که خاصیت ضد اسپاسمودیک این گیاه موجب تسکین گر گرفتگی های عادت ماهانه می شود . کوهوش سیاه سبب تسکین گر گرفتگی و عرق شبانه ، درمان کم حوصلگی ، تغییرات خلق و خوی و سایر نشانه های یائسگی از جمله سر درد ، تپش قلب و اضطراب خواهد شد . این گیاه با خاصیت شب استروژنی که دارد در برطرف کردن خشکی واژن و علائم یائسگی کاربرد دارد . دلیل اصلی گر گرفتگی ، ترشح هورمون ( LH ) که کوهوش سیاه ترشح این هورمورن را در بدن کاهش می دهد و در نتیجه گر گرفتگی کاهش می یابد . دردهای رحم و تخمدان نقش دارد . پروژسترون را افزایش داده و در بهبود عملکرد کبد و سیستم غدد درون ریز ( هیپوفیز ) شناخته شده است .