اسطوخودوس

اسطوخودوس در منطقه خاورمیانه و هند فعلی، دارای پیشینه 2500 ساله است. مردم اسطوخودوس را گیاه مقدسی می‌دانستند و از آن علاوه بر مصارف خوراکی برای خوشبوسازی مو، البسه و وسایل شخصی استفاده می‌کردند. اسطوخودوس به طور گسترده در طب سنتی ایران برای درمان بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های مغز و اعصاب، بیماری های گوارشی و بیماری های تنفسی کاربرد دارد و از آن به عنوان "جاروب دماغ" یاد می شود.

گیاهشناسی اسطوخودوس

نام اسطوخدوس یا اسطوقدوس از "ستوخس" رومی گرفته شده است، با نام انگلیسی Lavender می باشد. این گیاه از جنس Lavandula از خانواده نعناعیان (Labiatae) در مناطق جنوبی ایران، جنوب عربستان و شمال آفریقا رشد می کند. گونه Lavandula sublepoidota انحصاری ایران است.

اسطوخودوس و ترکیبات شیمیایی

براساس نظر متخصصان اسانس اسطوخودوس بیش از 40 نوع ترکیـب مختلـف دارد کـه مهـمتـرین آنهـا شـامل لینالیـل اسـتات (acetate Linalyl) سـینئول(Cineole)، لینـــــالول (Linalool) ، نـــــرول(Nerol) و بورنئـــــول (Borneol) اســت. همچنــین در آن ترکیبــاتی نظیــراســیدبوتیریک، اســیدپروپیونیک، اســیدوالریک، لینــالول آزاد، ژرامبــول، تانــل و فلاونوئیــدها وجــود دارد.

اسطوخودوس و خواص دارویی آن

براساس نظر متخصصان طب سنتی، اسطوخودوس دارای مزاجی گرم و خشک است و مصلح آن سکنجبین می باشد. در خواص مفرح، تقویت کننده بدن، قلب، مغز، احشا و اقوای ظاهری و باطنی بدن، بازکننده گرفتگی های عروقی و مسهل بلغم و سودا به خصوص سودای مغز می باشد. در بیماری های سینه و سرفه، سردرد و سرگیجه به دنبال ضربه، بیماری های کبد و طحال و مجاری ادراری مفید است. مصرف زیاد آن برای گرم مزاجان مضر است. درمانگران طب سنتی مصرف چای اسطوخودوس را یکی از بهترین داروهای گیاهی برای تقویت معده و افزایش عملکرد آن می دانند. اسطوخودوس به جهت داشتن خواص مفید در پاکسازی کبد می تواند از ابتلا به بسیاری از بیماری ها و اختلال های کبدی پیشگیری کند. نوشیدن چای یا جوشانده برگ های خشک شده اسطوخودوس در کاهش التهاب و تورم دستگاه تنفسی مناسب است و موجب درمان سرفه می شود.

اسطوخودوس و فواید درمانی آن

اسطوخودوس دارای فواید بسیاری است. در ادامه با برخی از خواص اسطوخودوس آشنا خواهید شد:

• کمک به درمان عفونت‌های قارچی
• درمان زخم
• کمک به رفع ریزش مو
• موثر در درمان اختلالات اضطرابی
• کاهش درد عمل لوزه‌برداری در کودکان
• رفع علائم سندرم پیش از قاعدگی